Wymaz w kierunku wirusa HPV i cytologia płynna LBC.

 

Badanie w kierunku wirusa HPV.

Pobieranie wymazu w kierunku wirusa HPV u kobiet ma przede wszystkim cel profilaktyczny i diagnostyczny, związany z zapobieganiem rakowi szyjki macicy. Wirus HPV (Human Papillomavirus) jest głównym czynnikiem powodującym zmiany nowotworowe w nabłonku szyjki macicy – szczególnie typy wysokiego ryzyka (np. HPV 16 i 18).

Główne cele pobierania wymazu HPV u kobiet:

1. Wczesne wykrycie zakażenia HPV wysokiego ryzyka, zanim dojdzie do zmian nowotworowych.

2. Ocena ryzyka rozwoju raka szyjki macicy – zakażenie HPV jest niezbędnym czynnikiem rozwoju tego nowotworu.

3. Uzupełnienie cytologii szyjki macicy – w szczególności u kobiet po 30. roku życia.

4. Monitorowanie pacjentek po leczeniu zmian dysplastycznych (np. CIN I–III, LGSIL/HGSIL).

5. Określenie potrzeby częstszych badań kontrolnych lub leczenia.  

   Na czym polega badanie?

6. Pobieram wymaz z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki (tak jak przy cytologii).

7. Materiał trafia do laboratorium, gdzie analizuje się obecność DNA wirusa HPV – najczęściej metodą PCR (reakcji łańcuchowej polimerazy) lub testami hybrydyzacyjnymi (np. test HPV DNA).

8. Test może wykrywać:

   • Typy wysokiego ryzyka (onkogenne, np. 16, 18, 31, 33, 45),

   • Typy niskiego ryzyka (np. HPV 6 i 11, związane z brodawkami płciowymi). 

     Dla kogo i kiedy?

   • Kobiety 25–65 lat – co 5 lat, najlepiej, ale nie konieczniew połączeniu z cytologią (tzw. cotesting), jeśli wcześniejsze wyniki były prawidłowe.

   • Kobiety z nieprawidłową cytologią (ASC-US, LGSIL) – w celu potwierdzenia obecności wirusa.

   • Kobiety po leczeniu zmian szyjki macicy – w celu wykluczenia nawrotu zakażenia.

Cytologia cienkowarstwowa na podłożu płynnym, LBC (ang. Liquid Based Cytology). To nowa technologia wykonywania standardowych, przesiewowych badań cytologicznych. 
Cytologia cienkowarstwowa LBC została wynaleziona jako rozwiązanie problemów będących pochodną metodologii tradycyjnych wymazów cytologicznych. Chodzi tu zwłaszcza o przypadki, w których materiał nie jest równomiernie rozprowadzony na szkiełku, lub duża część komórek nie została przeniesiona na szkiełko albo została utracona.
W odróżnieniu od klasycznej cytologii, w metodzie LBC wymaz z szyjki macicy pobierany jest na specjalne podłoże płynne, które podlega dalszej obróbce laboratoryjnej w pracowni cytologicznej.
Liczne badania kliniczne wykazały, że cytologia  LBC poprzez eliminację wad cytologii konwencjonalnej jest czulsza i dokładniejsza. (90% w stosunku do konwencjonalnej 60-70%). Badania porównawcze cytologii konwencjonalnej i LBC dowodzą wzrostu wykrywalności komórek atypowych (zmiany HSIL) za pomocą cytologii LBC. 
W Europie zachodniej technika LBC systematycznie wypiera cytologię konwencjonalną. Również w Polsce, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne (PTG) rekomenduje LBC jako metodę zalecaną w przesiewowych badaniach w kierunku raka szyjki macicy.

 

Czym różni się cytologia LBC od cytologii klasycznej? 

W klasycznej cytologii wymaz z szyjki macicy pobierany jest bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe, natomiast w cytologii na podłożu płynnym wymaz pobierany jest z szyjki macicy za pomocą szczoteczki cytologicznej, której końcówka jest przenoszona bezpośrednio do pojemnika ze specjalnym płynem, co zapobiega uszkodzeniu i umożliwia zachowanie kształtu komórek pobranych ze śluzówki pochwy. Cytologia na podłożu płynnym pozwala na uzyskanie większej ilości komórek śluzówki pochwy do analizy oraz jakość wymazu przeznaczonego do badania również jest znacznie lepsza niż w przypadku konwencjonalnej cytologii, ponieważ jest on pozbawiony niepożądanych elementów, np. komórek zapalnych, bakterii czy śluzu. Podczas pobierania wymazu w tradycyjnej cytologii zdarza się, że duża część komórek nie zostaje przeniesiona na szkiełko lub zniszczona, co w przypadku cytologii na podłożu płynnym ryzyko wystąpienia takiej sytuacji jest minimalne, a wynik cytologii na podłożu płynnym jest znacznie bardziej wiarygodny niż tej tradycyjnej. Bardzo dobra jakość preparatów oznacza, że rzadziej zachodzi konieczność powtórzenia tego typu badania, a tym samym ilości wyników nieprawidłowych lub nieczytelnych jest minimalna.

 

Dlaczego cytologia LBC?

• Cytologia LBC pozwala na uzyskanie większej ilości komórek do analizy oraz komórek lepszej jakości. W przypadkuwyników negatywnych lub obecności komórek atypowych, charakteryzuje się lepszą czułością i swoistością w porównaniu z cytologią konwencjonalną.
• Cytologia LBC daje możliwość wykonania kilku badań z jednego pobrania ( zwłaszcza w kierunku HPV).
• Zdecydowanie lepsza jakość uzyskanego preparatu (cienka warstwa nie nakładających się komórek, brak domieszki śluzu, krwi itp.) wpływa na kwalifikację do oceny cytologicznej.
• W cytologii konwencjonalnej, zdarza się, że materiał jest nierównomiernie rozprowadzony na szkiełku, komórki są niewidoczne lub zachodzą na siebie. Możliwa jest sytuacja, kiedy większość komórek nie została przeniesiona na szkiełko lub jest zniszczona przez użycie niewłaściwego przyrządu do pobierania. W przypadku LBC możliwość takich sytuacji jest ograniczona do minimum.
• LBC znacznie poprawia jakość i wiarygodność wyniku oraz  minimalizuje ilości wyników nieprawidłowych lub nieczytelnych.
• LBC pozwala na oszczędzanie kosztów
• LBC jest metodą bardziej efektywną kosztowo, ponieważ pozwala na:
  • Redukcję wyników fałszywie negatywnych (eliminacja powtarzania badania).
  • Redukcję ilości próbek, nienadających się do wykonania badania (redukcja o 90%).
  • Redukcję ilości lekarskich wizyt dodatkowych – związanych z koniecznością dalszej diagnostyki oraz wykonywaniadodatkowych badań.
  • Redukcję kosztów wykonania badań cytologicznych poprzez wydłużenie czasu pomiędzy kolejnymi badaniami (przy jednoczesnym wykonaniu badania w kierunku HPV).
  • Prostą procedurę pobrania materiału i przygotowania do transportu.

 

Cytologia na podłożu płynnym (LBC)- kto powinien ją wykonywać ? 

Cytologię powinny regularnie wykonywać wszystkie Panie a wskazania do cytologii na podłożu płynnym są takie same jak w przypadku tradycyjnej cytologii. Cytologię LBC przede wszystkim powinny wykonywać kobiety, które są zakażone wysokoonkogennym wirusem HPV oraz te, które w przeszłości były leczone z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy lub raka szyjki macicy.

 

Na podstawie badania cytologicznego ustala się dalsze postępowanie diagnostyczne (np. badanie kolposkopowe, wyłyżeczkowanie kanału szyjki i jamy macicy) oraz terapeutyczne (np. elektrokoagulację nadżerki tarczy części pochwowej szyjki macicy w Io i IIo, czy też rozszerzony zabieg w IIIo, IVo i Vo wg Papanicolaou). Ponadto, badanie cytologiczne umożliwia stwierdzenie zmian zapalnych pochwy, ocenę hormonalną cyklu miesiączkowego. Badania odczytują specjaliści wyszkoleni w zakresie cytologii ginekologicznej. 

Wyniki po otrzymaniu i opracowaniu wysyłam pocztą elektroniczną lub sms. Czas oczekiwania na wynik to około 21-28 dni. Jeżeli nie otrzyma Pani wyniku w ciągu 4-5 tygodni proszę o kontakt telefoniczny. W przypadku nieprawidłowego wyniku kontaktuję się z pacjentką telefonicznie.

 

Co z odbiorem wyniku badania HPV lub cytologicznego?

Zwykle nie ma pilnej potrzeby. Wraz z wynikiem otrzyma Pani ogólna informację o interpretacji badania i wskazówki co do dalszego postępowania.